Koncepcja miasta-ogrodu, stworzona przez Howarda, zakładała planowane osiedla, które łączyły dostęp do pracy, kultury i usług z bliskością natury. W Polsce pierwsze realizacje tego pomysłu pojawiły się już na początku XX wieku, głównie wokół Łodzi, Warszawy i Wrocławia, a w mniejszym stopniu także Krakowa, Poznania i Gdańska.
Dr Tomasz Figlus i dr Łukasz Musiaka z Katedry Geografii Politycznej, Historycznej i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Łódzkiego byli częścią zespołu badawczego, który przeanalizował ewolucję koncepcji Howarda oraz typologię historycznych miast-ogrodów w Polsce. Wyniki tych badań opublikowano w prestiżowym międzynarodowym czasopiśmie naukowym Journal of Historical Geography.
Choć jedynie około 15% analizowanych realizacji nawiązywało do klasycznego, koncentryczno-promienistego układu Howarda, sama idea harmonijnego miasta z zielenią i wysoką jakością życia zyskała w Polsce trwały grunt. Badacze wyróżnili cztery główne ścieżki jej rozwoju: właściwe miasta-ogrody, letniska i uzdrowiska, osiedla mecenatowe oraz dzielnice willowe.
Łącznie w granicach współczesnej Polski powstało lub zaplanowano ponad sto takich jednostek. Choć często odbiegały od oryginalnej wizji brytyjskiego reformatora, wszystkie łączyło wspólne dążenie, czyli stworzenie zdrowszej, bardziej ludzkiej przestrzeni miejskiej.
Źródło:
Spórna Tomasz, Sudra Paweł, Figlus Tomasz, Musiaka Łukasz, Kryczka Piotr, Lisowska-Kierepka Agnieszka, Sikorski Dominik, Szmytkie Robert: From idea to urban form: The evolution of Howard's concept and typology of historical garden cities in Poland, Journal of Historical Geography, 2025, vol. 90, s.64-77. DOI:10.1016/j.jhg.2025.09.004
